#коренные народы, #языки, #indigenous languages

Itämeren alovehen kantakanšojen kielien elvyttämisen kanšalaisverkošto

Etnokulttuurisien keškukšien verkošto ”ECHO” (Karjalan tašavalta, Venäjä) ta kuuši partn’orikanšalaisjärještyö Venäjältä, Virošta ta Šuomešta ilmotetah ”Itämeren alovehen kantakanšojen kielien elvyttämisen kanšalaisverkošto” -projektin toteuttamisen alušta. Projekti šai kannatukšen Pohjoismaijen ministerineuvošton ”Itämeren alovehen kanšalaisjärještöjen kehityšohjelmašša”.

Projektin toteuttamisaika ošuu yhteh YK:n ilmottaman Kanšainvälisen alkuperäiskielien vuuvven (2019) kera. Šen piäajatukšie partn’orit ruvetah realisoimah muun muašša muajilman muijen alovehien parašta kokemušta tutkimalla. Projektin puittehissa yritetäh šuaha yhteh kanšainväliseh verkoštoh ne kanšalaisjärještöt, kumpaset toimitah kielen ta kulttuurin alalla, levitetäh myönteistä kokemušta, kannatetah uušie, ennen kaikkie kantakanšojen kielie ta perintehellisie tietoja yhistäjie alottehie.

languagenetwork.jpg

Projektissa on šeiččemen partn’orijärještyö, kumpaset ruatah kielien alalla tahi on kiinnoššuttu kielialottehien kannattamisešta: ”ECHO”-verkošto (Karjala) – piäpartn’ori, Kantakanšojen ta yhteiskuntadiplomatijan tukikeškuš «Nuori Karjala» ta Karjala kielen koti  (Karjala), inkeroisien liitto ”Šoikula” (Pietarin aloveh), Kantakanšojen kehityškeškuš ”Uralic” ta Setolaisien kulttuurifondi (Viro), saamelaisien kanšalaisjärještö ”Giellabalggis” (Šuomi).

Projekti keštäy puolitoista vuotta, kumpasen aikana pijetäh viisi ruatotapuamista partn’orija, paikallisie eksperttijä ta aktivistija varoin. Tapuamiset pijetäh Karjalašša, Pietarin alovehella, Virošša ta Šuomešša, mi antau verkošton ošanottajilla mahollisuon paikan piällä tutuštuo kanšalaisjärještöjen ruatoh kielien šäilyttämisen ta elvyttämisen alalla. Projektin piätulokšie on minigranttien ohjelma, kumpani rupieu kannuštamah šuomelais-ugrilaisie kieliaktivistija ta heijän paikallisie uuvvissušalottehie. Järještöt-partn’orit ruvetah luatimah interaktiivista online-kartaštuo, kumpasešta löyvytäh šuomelais-ugrilaisien kanšojen parahat käytäntehet kielien šäilyttämisen ta elvyttämisen alalla šekä kannatušta šuanuijen miniprojektien tulokšet. Projektin toteuttamisaloveh: Luoteis-Venäjä (Karjalan ta Komin tašavallat, Pietarin, Murmanskin ta Pskovin alovehet), Setomaa-aloveh Virošša, šekä Šuomen, Ruočin ta Norjan saamelaisien perintehelliset eläntäpaikat ta kaupunkiyhteisöt.

- Projekti on tärkie pykälä kuin partn’orijärještöjen ruavošša, šamoin ni koko šuomelais-ugrilaisešša liikkeheššä. Haluomma näyttyä šuomelais-ugrilaisen yhteistyön käytännöllisen merkitykšen järještölöillä ta aktivistiloilla, kumpaset ošallissutah Itämeren alovehen kielien šäilyttämiseh ta elvyttämiseh. Olemma mielissä šiitä, jotta projektin toteuttamisaika ošuu yhteh UNESCOn šuojelukšešša pijettävän Kanšainvälisen alkuperäiskielien vuuvven kera. Še lisyäy projektilla kanšainvälistä tauštua ta antau ainutluatusen mahollisuon liittyä meijän työtä globalisih prosessiloih, kumpaset košetah kantakanšoja, heijän kieli- ta kulttuurioikevukšie, - šano Svetlana Kol’čurina, ”ECHO”-verkošton johtaja.

Enšimmäini tapuamini projektin puittehissa pijetäh Karjalan Vieljärveššä, Karjalan kielen koissa.

”ECHO”-verkošto yhistäy Karjalan etnokulttuuriset keškukšet, kulttuurilaitokšet, kanšalaisjärještöt šekä alkuhpanokykyset ihmiset, jotta šäilyttyä ta aktualisoija Karjalašša eläjien kanšojen kulttuuriperintehie, levittyä parašta ruatokokemušta kulttuuriperinnön parissa ta kehittyä alovehie kulttuurin avulla.